Leczenie płaskostopia u dzieci i dorosłych jest bardzo ważne dla zdrowia i postawy całego organizmu. Często wydaje się, że problem dotyczy wyłącznie stopy, jednak płaskostopie może powodować także problemy z postawą, bóle pleców, napięcia mięśni. Skąd się bierze płaskostopie i w czym może pomóc fizjoterapeuta i osteopata?  

Co to jest płaskostopie i jak rozpoznać czy dziecko ma płaskostopie?

Płaskostopie to deformacja stopy objawiająca się obniżeniem lub całkowitym brakiem jej fizjologicznego wysklepienia.

Ważne jest jednak to, że płaskostopie nie wynika z wrodzonej, nieprawidłowej budowy stopy, ale pojawia się jako efekt zbyt słabych lub nieprawidłowo rozwiniętych mięśni i ścięgien stopy, w rozwoju motorycznym dziecka.

Dlatego tak ważna jest profilaktyka płaskostopia już od okresu niemowlęctwa. I dotyczy to nie tylko wygodnych pierwszych bucików, ale przede wszystkim prawidłowego i mądrego wsparcia rozwoju dziecka. Do rozwoju płaskostopia przyczyniają się bowiem także słabe mięśnie tułowia, co powoduje napięcia przenoszone kolejno na nogi, a potem na stopy. Dlatego już u niemowląt warto zadbać, aby nie pomijały one kolejnych etapów rozwoju, ćwiczyły leżenie na brzuchu , raczkowały, ćwiczyły leżenie na brzuszku. Przyspieszanie rozwoju motorycznego dziecka np. rezygnacja z raczkowania na rzecz prowadzania dziecko „za rączki” może przyczyniać się do rozwoju płaskostopia i innych wad postawy w przyszłości.

Leczenie płaskostopia u dzieci – kiedy zacząć?

Do o około 3-4  roku życia dziecko może mieć tzw. fizjologiczny platfus, czyli płaskostopie które spowodowane jest obecnością poduszeczki tłuszczowej zlokalizowanej na podeszwie stopy. czyli poduszeczkę tłuszczową. Jednak jeśli do tego czasu ona nie znika, a odbicie mokrych stóp na podłodze nadal jest pełne – wówczas należy udać się do specjalisty. Pierwsze kroki rodzice kierują zwykle do ortopedy. Oprócz tego warto udać się także do fizjoterapeuty i osteopaty.

Płaskostopie wymaga holistycznego podejścia do leczenia. Same wkładki ortopedyczne czy ćwiczenia stóp to może być zbyt mało.

Leczenie płaskostopia u dzieci u osteopaty

W przypadku płaskostopia osteopata będzie badał nie tylko samą stopę, ale całą kończynę oraz postawę ciała, napięcie mięśniowe, ruchomość stawów itd. To jak długie są łańcuchy mięśniowo – powięziowe ma bowiem wpływ na budowę i ruchomość całej stopy. Podczas terapii, osteopata będzie mobilizować stawy samej stopy, uwalniać powięzi i  pracować z nerwami. „Rodzice często się dziwią, że leczenie płaskostopia zaczynam od sprawdzania całej postawy, pracy z kręgosłupem czy napięciem mięśniowym, a nawet z jelitami! Tymczasem organizm nie jest złożony z niezależnych od siebie elementów. Aby przywrócić prawidłową pracę mięśni i stawów w stopie konieczne jest zniwelowanie złych wzorców postawy czy innych napięć mogących je powodować. Całościowe spojrzenie na pacjenta jest ideą terapii osteopatycznej i dlatego przynosi tak dobre rezultaty.” – mówi mgr Rafał Raczewki, osteopata z Poznania

Najlepsze efekty w leczeniu płaskostopia u dzieci i dorosłych przynosi połączenie:

• Terapii osteopatycznej

• Fizjoterapii i ćwiczeń w domu

Czasami potrzebne są specjalne wkładki ortopedyczne, jednak muszą być one dobrane w specjalistycznym ośrodku, gdzie pacjent chodzi po specjalnej platformie, a każda wkładka jest przygotowywana pod jego wymagania. Nawet jeśli stosowane są wkładki wizyta u osteopaty jest także konieczna, aby utrwalić efekty takiej terapii.

Jakie buty na płaskostopie?

O ile lekarz – ortopeda nie zaleci inaczej to dziecko z płaskostopiem powinno nosić normalne, dobrze dobrane buty. Ważne jest, że już dawno do lamusa odeszły zalecenia, że but musi być „sztywny”. Wręcz przeciwnie! Zarówno przy profilaktyce jak i leczeniu płaskostopia sztywny but unieruchamia stopę i uniemożliwia prawidłową pracę mięśni i powięzi. Buty dla dziecka z płaskostopiem powinny być:

• Z miękką, elastyczną podeszwą, która będzie zginać się w 1/3 wysokości.
• W odpowiednim rozmiarze. Za małe buty powodują podkurczanie palców i napięcie, zbyt duże nie trzymają się stopy i zginają w niewłaściwym miejscu.
• But nie musi być usztywniany i mieć wysokiego zapiętka (za kostkę), jednak powinien stabilnie trzymać piętę.

W razie potrzeby do butów można wykonać odpowiednie wkładki. Jeśli dziecko ma takie wkładki warto zabrać je podczas kupowania butów aby później dobrać dobry rozmiar.

Leczenie płaskostopia u dzieci – czy gimnastyka korekcyjna wystarczy?

„W swoim gabinecie mam wielu małych pacjentów którzy chodzili na zajęcia z gimnastyki korekcyjnej np. w przedszkolu. Takie zajęcia mogą być dobrą zabawą, wsparciem terapii albo elementem profilaktyki, jednak nie zastąpią indywidualnej pracy z dzieckiem” – mówi mgr Rafał Raczewki, osteopata z Poznania

Należy pamiętać, że płaskostopie może być podłużne, albo poprzeczne, a jego przyczyna często jest bardzo indywidualna. Dlatego właściwe leczenie płaskostopia u dziecka wymaga indywidualnej diagnostyki i terapii, a także odpowiednio dobranych ćwiczeń.  

Jeśli masz jakiekolwiek pytania – zadzwoń. 

    mgr Rafał Raczewski to osteopata i magister fizjoterapii, właściciel FOR Clinic w Poznaniu. Posiada doświadczenie w pracy z pacjentami z różnymi schorzeniami – od bólów mięśniowych przez problemy z układem pokarmowym aż po choroby przewlekłe. Ukończył kilkadziesiąt szkoleń z zakresu pracy z narządami wewnętrznymi, płynami, układem nerwowym, naczyniowym, psychosomatyką, endokrynologią i immunologią.